Week van de Official

Het blijft ook in 2022 cruciaal om officials, zowel scheidsrechters, juryleden als resultaatopnemers in de schijnwerpers te zetten!

Het Centrum Ethiek in de Sport neemt dan ook wat graag deel aan de Week van de Official 2022, dit jaar opnieuw georganiseerd door de Vlaamse Sportfederatie.

Officials houden van hun vak, enerzijds door de betrokkenheid met de sport, anderzijds door het sociaal actieve aspect ervan. Het gebrek aan respect maakt echter dat zij sneller stoppen met het vak of dat potentiële officials nooit uit de startblokken schieten. Daarom is het belang van respect voor officials enorm groot.

Tijdens de week van de official gaan wij aan de slag met het woord RESPECT. Elke dag komt er een algemene tip aan bod waarmee het respect voor officials vergroot kan worden. Voor de sportfederaties en sportclubs specifiek zijn er ook elke dag nog tips met links naar handige goede praktijken.

Reageer op negatief gedrag van anderen

Iedereen die aanwezig is bij een sportactiviteit heeft een verantwoordelijkheid om personen die grenzen overschrijden (naar de official toe) daarop aan te spreken.

Allemaal samen hebben de omstaanders de verantwoordelijkheid om het voor de official een fijne ervaring te maken.

Tip voor sportclubs:

  • Wijs elke vorm van discriminatoire of vernederende taal en gedragingen in je sportclub af. Verspreid deze boodschap via gedragscodes en andere kanalen en benadruk daarbij ook het belang van consequent reageren op dergelijke gedragingen.
  • Wijs een ‘Fair play-manager’ of ‘Fair play-ouder’ aan die als aanspreekpunt fungeert voor sporters, ouders en andere supporters omtrent Fair play.

Tip voor federaties:

  • Verspreid deze boodschap
  • Reageer als federatie sanctionerend op dergelijk gedrag door middel van (alternatieve) sancties voor de dader(s). Dit sterkt ook anderen om te reageren wanneer het gebeurt. Moedig aan om te melden en zet hiervoor middelen in.

Engageer je volledige club

Maak iedereen binnen je sportclub bewust van het belang van (respect voor) officials. Trek dit ook door in de gedragscode(s) van de club. Probeer vanuit de club officials te rekruteren en zorg dat elke official die te gast is dit als positief ervaart. Zet de official tot slot extra in de bloemetjes tijdens de Week van de Official.

Tip voor sportclubs:

  • Betrek naast sporters en trainers ook de ouders.
  • Bespreek wat het te verwachten gedrag van ouders naar officials toe is op een oudervergadering.
  • Deel deze afspraken en/of gedragscodes via sociale media of andere kanalen.
  • Bekijk het Centrum Ethiek in de Sport advies over ouderbetrokkenheid.
  • Bekijk de brochure van het project ‘Is kiezen verliezen?’ voor nog heel wat meer handige tips!
  • Wist je dat? Het Centrum Ethiek in de Sport meerdere vormingen aanbiedt rond het thema sportouders. De vorming kan naar jullie noden aangepast worden door vanuit een verschillend perspectief te vertrekken. Het perspectief van de sportclubbestuurder, trainer of de ouder zelf.

Tip voor federaties:

  • Zet in op ouders bij mogelijke sensibiliseringscampagnes die om respect voor officials vragen.
  • Verspreid bovenstaand advies bij de sportclubs.

Spelregelkennis aanscherpen

Respectloos gedrag van sporters en betrokkenen is te vaak te wijten aan een gebrekkige kennis van de spelregels die door de official op het spel worden toegepast. Zo ontstaat wangedrag ten gevolge van een misverstand over de spelregels. Wat te vermijden is door een betere spelregelkennis.

Daarnaast is het ook belangrijk de jonge sporters de spelregels aan te leren omdat het niet de taak van de official mag zijn om tijdens de wedstrijd voortdurend spelregels uit te leggen.

Tip voor sportclubs:

  • Geef spelregels een vaste plek in je seizoensplanning, zo zorg je dat er structureel aandacht voor is.
  • Communiceer op een luchtige manier het belang van spelregelkennis voor sporters en ouders. Daag hen uit met voorbeelden op sociale media, in het clubblad of op de website.
  • Verwerk als trainer spelregels in oefeningen op training.
  • Sporters leren veel bij over spelregels door zelf official te zijn.
  • Organiseer een spelregelquiz op maat van sporters en/of ouders.

Tip voor federaties:

  • Organiseer (laagdrempelige) opleidingen over de spelregels van je sport. Dit kan in de vorm van een webinar of in de vorm van een quiz, spel, … Hou dit zo laagdrempelig mogelijk.
  • Bundel de spelregels op een website. Eventueel gecombineerd met een E-learning.
  • Maak een (digitaal) spelregelboekje op. Eventueel speciaal aangepast voor startende jongeren en hun ouders.
  • Communiceer eventuele wijzigingen in spelregels en help ook de sportclubs daarbij. Zie voorbeeld Voetbal Vlaanderen.

Probeer het zelf

Misschien wel de meest krachtige manier om het respect voor officials te vergroten: moedig als club en federatie aan om het zelf te proberen. Dit kan gaan van een wedstrijdje tijdens training tot official zijn bij een echte competitie.

Tip voor sportclubs:

  • Laat sporters en ouders het official zijn uitproberen tijdens een training of tijdens een onofficiële/vriendschappelijke competitie.
  • Daag hen met voorbeelden uit om na te denken over wedstrijdsituaties, bijvoorbeeld via sociale media.

Tip voor federaties:

  • Zorg voor de nodige ondersteuning voor officials. Bijvoorbeeld door middel van officialbuddy’s aan te stellen die beginnende officials kunnen ondersteunen of praatmomenten te organiseren voor officials over lastige thema’s zoals discriminatie.

Elk gebaar telt

Probeer daarom bij elk competitiemoment met official(s) te letten op de ontvangst, begeleiding en bedanking van de official(s). Kleine gebaren maken het verschil. Iets aanbieden om te drinken, meelopen naar de kleedkamer, er zijn als contactpunt, …

Het kan natuurlijk geen kwaad de officials tijdens de Week van de Official (en zeker het komende weekend) nog eens extra in de bloemetjes te zetten!

Tip voor sportclubs:

  • Werk een stappenplan uit voor de ontvangst en begeleiding van officials en stel een vrijwilliger of meerdere vrijwilligers aan die dit op zich wil nemen, bv een ouder van een sportend kind.

Tip voor federaties:

  • Help de sportclubs een stappenplan – zoals hierboven omschreven – op te stellen. Zie voorbeeld Volleybal Vlaanderen.
  • Wees bereikbaar voor de officials. Bijvoorbeeld door een vertrouwelijk contactpunt voor de officials aan te stellen.
  • Begeleid de officials op regelmatige basis door middel van praatmomenten, vormingen en opleidingen, …

Coaches, wees een rolmodel

Jullie hebben een cruciale rol als voorbeeld voor de sporters.

Steeds je emoties beheersen is misschien niet zo simpel maar de reactie van de coach heeft grote gevolgen voor de reactie en het gedrag van de sporters. Je kan enkel positief gedrag verwachten van je sporters als je dat gedrag zelf toont.

Tip voor sportclubs:

  • Wees een voorbeeld voor je sporters en supporters.
  • Wind je niet op in beslissingen van de official(s) en focus je op jouw taak als trainer.
  • Kan je moeilijk je emoties beheersen? Probeer om op voorhand na te denken over welke emoties je mogelijk tijdens een competitie zal meemaken. Anticiperen op die emoties kan helpen om er op het moment zelf mee om te gaan.
  • Bedank de official altijd.

Tip voor federaties:

  • Verspreid deze boodschap.
  • Begeleid trainers en coaches hierin.

Toon je dankbaarheid

Het sociale aspect is één van de belangrijkste redenen waarom officials hun engagement (blijven) opnemen.

Tip voor sportclubs:

  • Bedank de official altijd na de wedstrijd, bijvoorbeeld met een welgemeend applaus.
  • Betrek hem in het sociale gebeuren dat na de wedstrijd plaatsvindt.

Tip voor federaties:

  • Organiseer een dag voor de official (bv Jurydag Vlaamse Atletiekliga).
  • Breng de officials samen in een leuke, ontspannen setting: een nieuwjaarsreceptie, een barbecue, …

Meer weten? Raadpleeg dan zeker deze bronnen:

Goede praktijken: