Een Aanspreekpersoon Integriteit is binnen de sportfederatie het eerste aanspreekpunt voor wie een vraag, opmerking, klacht of andere boodschap heeft in verband met fysiek, psychisch of seksueel grensoverschrijdend gedrag en integriteit.

De API luistert naar de vraag of het verhaal en verwijst de melder door wanneer nodig of verleent advies bij de mogelijke vervolgstappen, zonder aan waarheidsvinding te doen. Vaak is de API ook de persoon binnen de federatie die is aangesteld als verantwoordelijke ethiek. De verantwoordelijke ethiek voert preventieactiviteiten uit binnen de sportfederatie en formuleert adviezen naar het management en bestuur. De API kan iemand intern zijn of iemand extern die als federatie-API wordt aangeduid. Voor de verantwoordelijke ethiek raden we aan dat dit een persoon is die actief is in de federatie (bv. personeelslid).

AAN DE SLAG

Als federatiebestuur: duid een federatie-API aan en geef hem of haar een duidelijk mandaat.

Als federatie-API:

• fungeer als aanspreekpersoon integriteit en bekijk op welke manier dit gecommuniceerd wordt aan collega’s, topsporters, leden, clubs, sportbegeleiders, …
• volg de basisopleiding, neem deel aan  terugkomdagen en intervisiemomenten om ervaringen uit te wisselen met andere federatie-API’s.
• ondersteun club-API’s en clubbestuur bij incidenten van grensoverschrijdend gedrag.
• contacteer onze case-ondersteuners (zie onderaan) bij vragen of incidenten van grensoverschrijdend gedrag.
• registreer incidenten van grensoverschrijdend gedrag aan de hand van het Registratiedocument en het Rapporteringsdocument (zie onderaan bij Instrumenten).

Als verantwoordelijke ethiek:

• Ga na hoe je API’s op het terrein kan installeren en ondersteunen.

ONDERSTEUNING

• Instrument: Mandaat en afsprakennota tussen API en federatie
• Instrument: Leidraad jaarlijks gesprek tussen federatie en API
• Instrument: Profiel API
• Instrument: Syllabus voor federatie-API
• Instrument: Communicatietips voor API’s
• Instrument: Template Registratiedocument
• Instrument: Template Rapporteringsdocument
• Instrument: Handleiding bij registratie- en rapporteringsdocument
• Opleiding: Basisopleiding federatie-API
• Opleiding: Terugkomdagen en intervisiemomenten

HULP NODIG? Contacteer ons

• Bij het implementeren van een federatie-API en/of club-API’s: An De Kock via an@ethischsporten.be.
• Bij incidenten: An De Kock via het nummer 0456/41 86 73 of via mail op an@ethischsporten.be.

Via preventieactiviteiten, vorming en sensibilisering kan een sportfederatie continue aandacht voor dit thema stimuleren. Zo wordt er gewerkt aan geven een sportklimaat waarin grensoverschrijdend gedrag geen kans maakt.

Zo werk je aan een sportklimaat waarin grensoverschrijdend gedrag geen kans maakt.

AAN DE SLAG

• Communiceer over dit thema (bijvoorbeeld via je website, op ontmoetingsmomenten met clubs en sportbegeleiders, …).
• Organiseer zelf vormingsactiviteiten voor verschillende doelgroepen en/of promoot ons bestaand vormingsaanbod.
• Onderneem of stimuleer brede preventieactiviteiten (gedragscodes voor topsportwerking, screening sportbegeleiders, sensibilisering, communicatie meldkanalen…), zowel op niveau van de federatie als op niveau van de clubs.

ONDERSTEUNING

• Instrument: aanwerving en omkadering sportbegeleiders
• Vormingsaanbod

HULP NODIG? Contacteer ons

• Bij het nemen van preventieactiviteiten en sensibilisering: An De Kock via an@ethischsporten.be.
• Voor vormingsaanvragen: vorming@ethischsporten.be.

Een adviesverlenende functie (bv: een ethisch adviesorgaan) staat binnen de sportfederatie in voor het verstrekken van adviezen bij ethische vraagstukken, zowel reactief op vraag van een federatie-API bij het behandelen van incidenten van grensoverschrijdend gedrag, als proactief aan het federatiebestuur of -management over het integriteitsbeleid van de sportfederatie.

AAN DE SLAG

• Bepaal onder welke vorm de sportfederatie een adviesverlenende functie wil/kan organiseren (bv: overleg tussen federatiemedewerkers, ethisch adviesorgaan, in samenwerking met andere federatie(s)…).
• Bepaal de rol, taak en werking van het adviserend orgaan. Indien je voor meerdere organen kiest, baken de rol, taak en werking van elk orgaan goed af.

ONDERSTEUNING

• Instrument: Ethisch adviesorgaan

HULP NODIG? Contacteer ons

• Bij het zoeken, samenstellen en installeren van een adviserend orgaan of indien je interesse hebt in een federatie-overschrijdend orgaan: An De Kock via an@ethischsporten.be.

Een gedragscode is een document met richtlijnen waarmee de sportfederatie voor verschillende doelgroepen duidelijk maakt welk gedrag wenselijk is en welk gedrag afgekeurd wordt. Je kan als federatie zowel gedragscodes opmaken voor bestuurders, commissieleden, sportbegeleiders, (para-)medisch personeel, sporters, vrijwilligers, … die rechtstreeks werken voor of betrokken zijn bij de federatie (bv. binnen de topsportwerking, sportkampen, …) alsook voorbeeldgedragscodes uitwerken voor jouw clubs.

De fysieke, psychische en seksuele integriteit van elk lid van de sportorganisatie staat daarbij centraal. Overtredingen van de gedragscode kunnen, op voorwaarde dat dit wordt voorzien (bijvoorbeeld: via een tuchtrechtelijk systeem), gesanctioneerd worden.

AAN DE SLAG

• Bepaal de doelgroepen binnen jouw sportfederatie waarvoor je een gedragscode wil maken.
• Pas de blauwdrukken aan jouw sportfederatie aan of bekijk in de huidige gedragscodes welke bepalingen uit de blauwdruk je kan toevoegen.
• Werk een implementatiestrategie uit voor de gedragscodes  (bv: één gedragscode vanuit de sportfederatie, gedragscodes in clubs stimuleren op basis van een voorbeeld, …).
• Laat de gedragscodes leven via een goede communicatiestrategie (bv. betrek topsporters bij de communicatie, laat ze jaarlijks aan bod komen tijdens infosessies, zet maandelijks een regel in de kijker via de communicatiekanalen, vertaal de saaie materie in leuke content zoals video’s, cartoons, …).

ONDERSTEUNING

• Instrument: blauwdruk gedragscode begeleiders, bestuurders en sporters
• Instrument: opstellen en implementeren van gedragscodes

HULP NODIG? Contacteer ons

• • Bij het opmaken en/of implementeren van gedragscodes: An De Kock via an@ethischsporten.be.

Een handelingsprotocol is een duidelijk stappenplan dat binnen de sportfederatie gevolgd wordt bij een vermoeden, een onthulling of een vaststelling van fysiek, psychisch of seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Bij elke fase worden een aantal concrete stappen beschreven om efficiënt en transparant te handelen bij grensoverschrijdend gedrag.

AAN DE SLAG

• De ‘blauwdruk handelingsprotocol’ geldt als een voorbeeld. Vertaal de blauwdruk van het handelingsprotocol naar de concrete context van jouw federatie.
• Zorg dat alle actoren die een rol spelen in het handelingsprotocol aangeduid en geïnformeerd zijn.

ONDERSTEUNING

• Instrument: Blauwdruk handelingsprotocol
• Instrument: Fiches met achtergrondinformatie bij het handelingsprotocol

HULP NODIG? Contacteer ons

• Bij het implementeren van de blauwdruk handelingsprotocol: An De Kock via an@ethischsporten.be.

Een tuchtrechtelijk systeem binnen de sportfederatie zorgt voor een duidelijke en transparante procedure om beschermend en/of sanctionerend op te treden bij incidenten van grensoverschrijdend gedrag. Een tuchtrechtelijk systeem omvat een tuchtreglement met gedragingen die sanctioneerbaar zijn en het installeren van een tuchtrechtelijk orgaan.

AAN DE SLAG

• De ‘blauwdruk tuchtreglement’ geldt als een voorbeeld. Vertaal de blauwdruk van het tuchtreglement naar de concrete context van jouw sportfederatie.
• Bepaal of jouw sportfederatie zelf een tuchtrechtelijk systeem zal oprichten of hiervoor een beroep zal doen op een overkoepelend systeem of zal doorverwijzen naar een extern georganiseerd tuchtrechtelijk systeem zoals het Vlaams Sporttribunaal.
• Zorg ervoor dat het tuchtrechtelijk systeem opgenomen is in het tuchtreglement en de reglementen naar clubs of andere actoren.

ONDERSTEUNING

• Instrument: blauwdruk tuchtreglement en modelclausules rond grensoverschrijdend gedrag voor het tuchtreglement

HULP NODIG? Contacteer VST

Het Vlaams Sporttribunaal is sinds 1 januari 2021 operationeel voor tuchtprocedures inzake grensoverschrijdend gedrag in de sport. Meer informatie vind je op de website van het Vlaams Sporttribunaal.

De sportfederatie stimuleert en ondersteunt sportclubs om een integriteitsbeleid op clubniveau te organiseren.

Via sportclubondersteuning kan een sportfederatie ondersteuning en inspiratie aanreiken aan haar sportclubs om te werken rond laagdrempelige aanspreekpersonen, gedragscodes en een handelingsprotocol op clubniveau. Organiseer een vorming rond grensoverschrijdend gedrag om jouw sportclubs op weg te helpen. Sportfederaties kunnen onze vormingen voor sportclubbestuurders aanvragen en organiseren via de Vlaamse Sportfederatie. Daarnaast bieden we samen met de Vlaamse Sportfederatie ook een open aanbod aan en kan je als sportfederatie deze vormingen mee promoten naar jouw clubs. Bekijk zeker onze kalender voor het huidige aanbod.

Aan de slag

Vertaal de toolkit ‘Grensoverschrijdend gedrag voor sportclubs’ naar je eigen sportcontext en stel deze beschikbaar voor jouw sportclubs via de communicatiekanalen van de federatie.

Gebruik de rolmodellen uit jouw sport om het thema ‘Grensoverschrijdend gedrag’ bespreekbaar te maken in jouw sportclubs. Voor de Time Out tegen Pesten campagne werkten we onder andere samen met Seppe Smits (bekijk de video) .

Organiseer een vorming rond grensoverschrijdend gedrag voor jouw sportclubbestuurders en trainers. Ontdek ons volledige aanbod hier. Sportfederaties kunnen deze aanvragen via de Vlaamse Sportfederatie.

Stimuleer sportclubs om met jongeren in discussie te gaan over het stellen van grenzen. Je kan dit onder andere doen door het promoten van de tool ‘Sport met grenzen op jongerenmaat’.

Ondersteuning

• Instrument: toolkit ‘Grensoverschrijdend gedrag voor sportclubs’
• Instrument: Spel voor jongeren ‘Sport met grenzen op jongerenmaat’
• Vormingen: Via ICES kan je verschillende vormingen aanvragen voor sportclubs. Je vindt het overzicht hier.

Hulp nodig? Contacteer ons

Bij het uitwerken van een aanbod clubondersteuning rond grensoverschrijdend gedrag: An De Kock via an@ethischsporten.be.