Seksuele diversiteit

De term ‘holebi’ staat voor homo’s, lesbiennes en biseksuelen. Çavaria schat dat 3% tot 8% van de bevolking holebi is, wat betekent dat het om een kwart miljoen Vlamingen gaat. Bij zo’n 20% van de Vlamingen is iemand in zijn of haar directe omgeving holebi. Uiteraard zijn er ook binnen de sportwereld holebi’s aanwezig.

80% van de holebi’s ontdekt voor hun 20ste jaar zijn of haar geaardheid. Voor jongeren is het dan ook belangrijk dat ze binnen de sportclub de steun krijgen die ze nodig hebben. Sport is soms nog een bastion van stereotype mannelijkheid en heteroseksualiteit. Maar we kunnen veel zaken doen om een meer holebivriendelijke sportomgeving te creëren.

ONDERZOEK

Uit ander onderzoek blijkt dat bijna een kwart van de sportende holebi’s hun geaardheid verzwijgt. 66% vertelt het slechts aan enkele medespelers. 9,5 procent is in zijn sportclub open over de geaardheid. Wat deze cijfers nog opmerkelijker maakt, is dat het gaat om sporters die zich buiten de sport wel al geout hebben. Sport blijkt de sociale kring met het hoogste percentage holebi’s dat niet uit de kast is gekomen. Dit percentage ligt nog hoger bij

jongeren onder 22 jaar. De drempel blijkt hoger in ploegsporten dan in individuele sporten, en hoger voor mannen dan vrouwen.

Internationaal onderzoek bevestigt dat 80% al getuige is geweest van homofobie in de sport. Holebi’s die zich outen, krijgen dan ook al te vaak te kampen met directe of indirecte discriminatie dat varieert van ontkenning en gebrekkige aandacht over schelden en treiteren tot intimidatie, openlijke discriminatie of zelfs fysiek geweld.

Dit leidt ertoe dat veel holebi’s veel vaker aan individuele sport doen, ofwel overstappen naar sportverenigingen voor holebi’s of zelfs volledig stoppen met sporten. In Vlaanderen en Brussel zijn er meer dan 125 verenigingen voor holebi’s en transgender personen actief. Ontdek het aanbod op de website van belangenvereniging Çavaria hier.

HOMOFOBIE BINNEN HET VOETBAL

Binnen het voetbal is homofobie een groter probleem dan andere vormen van discriminatie, zo blijkt uit Frans, Brits en Nederlands onderzoek. Ook wordt rond dit issue weinig actie ondernomen, in tegenstelling tot heel wat andere thema’s, zoals de strijd tegen racisme.

Zo vindt 25% van de Britten de voetbalwereld homofoob, terwijl slechts 10% het voetbal als racistisch inschat. Hoewel 75% van de supporters gelooft dat holebi’s in het voetbal aanwezig zijn, komen ze toch amper uit de kast. Vooral de angst voor reacties bij supporters, tegenstrevers, ploeggenoten en de media en sponsors speelt hierin een rol. Dat 70% van de voetbalsupporters de voorbije 5 jaar geconfronteerd is geweest met homofobe uitspraken tijdens de wedstrijd, bevestigt dat deze angst vaak gegrond is.

De cijfers in Vlaanderen bevestigen de cijfers op internationaal vlak. Zo voelt 30% van de Belgische voetballers zich ongemakkelijk als ze douchen naast een homo. Hoewel 59% van de Belgische profvoetballers weet dat er homo’s zijn in eerste klasse, heeft voorlopig nog geen enkele profvoetballer in België zich geout. Dat angst voor negatieve reacties een rol speelt, kan moeilijk ontkend worden. Zo blijkt dat maar liefst 68% van de Belgische profspelers vindt dat homo’s niet thuishoren in het voetbal.

WAT KAN JE DOEN TEGEN HOMO- OF TRANSFOBIE?

Gelukkig kan je met enkele kleine tips heel wat doen om het klimaat voor holebi’s en transgender personen in jouw sportclub te verbeteren.

Als bestuurder:

  1. Maak duidelijke regels en afspraken, zodat er geen twijfel is: holebifobie, transfobie, seksisme of andere vormen van discriminatie kunnen niet bij ons.
  2. Communiceer duidelijk over het beleid en de acties van de club rond holebifobie, transfobie, seksisme, enzovoort. Zorg er voor dat iedereen achter de acties staat door te luisteren naar feedback van spelers, trainer, ouders en supporters, en de acties aan te passen aan hun commentaar.
  3. Zijn er incidenten, grijp snel en kordaat in, zodat iedereen die bij de club betrokken is begrijpt waar de rode lijn is.
  4. Als iemand in de club slachtoffer wordt van pesterijen, ondersteun hem, haar of hun dan.

Als trainer:

  1. Zorg voor een sfeer waar iedereen zich goed voelt, in of uit de kast.
  2. Reageer op elke vorm van ongewenst gedrag, hoe klein ook.
  3. Sanctioneer als de speler ongewenst gedrag blijft vertonen.
  4. Geef het goede voorbeeld. Maak bijvoorbeeld geen flauwe grappen over seksualiteit, en lach niet mee als sporters of derden flauwe grappen maken over homo’s, lesbiennes, biseksuelen of transgender personen.

Als supporters:

  1. Reageer op elke vorm van ongewenst gedrag, hoe klein ook.
  2. Geef zelf het goede voorbeeld.
  3. Meld incidenten bij het clubbestuur.

Meer weten: www.maakergeenspelvan.be.

Als official:

Ook als official is het belangrijk om te reageren op discriminatie. Lees onze 5 tips hier!

Ontdek ons project

EQUIP

Het Erasmus+ project EQUIP is in 2021 opgestart met als doel om bestaande goede praktijken rond gelijkheid en diversiteit toe te passen in de sportsector. Door het organiseren van workshops en het uitwerken van actieplannen worden sportorganisaties ondersteunt om te werken aan meer inclusie met betrekking tot gender, seksuele oriëntatie, handicap, socio-economische status en etniciteit.

Goede praktijken

Via de knoppen vind je informatie over organisaties, tools en goede voorbeelden met betrekking tot seksuele oriëntatie.

organisatie

Out for the Win

Out For The Win wil de zichtbaarheid van holebi’s, transgenders, queers en intersekse personen in de sport verhogen via online verhalen en jonge atleten de kracht geven zich goed te voelen in hun eigen vel.

organisatie

Çavaria

Çavaria inspireert, stimuleert en ondersteunt verenigingen en individuen die opkomen voor een brede kijk op seksuele oriëntatie, genderexpressie en genderidentiteit. Ze streeft het welzijn na en komt op voor de rechten van homo’s, lesbiennes, bi’s en transgenders in alle aspecten van het dagelijkse leven.

organisatie

WEL JONG

Wel Jong is een vrijwilligersorganisatie met als voornaamste doel dat elke holebi- en transgenderjongere in Vlaanderen en Brussel zich goed en veilig voelt.

organisatie

Merhaba

Merhaba bouwt aan een warme wereld voor alle holebi, transgender en intersekspersonen (LGBTQI) met een migratie-achtergrond.

organisatie

THE EUROPEAN GAY & LESBIAN SPORT FEDERATION

The European Gay & Lesbian Sport Federation (EGLSF) bindt de strijd aan tegen discriminatie op grond van seksuele geaardheid en stimuleert integratie. Het zorgt voor uitwisseling van informatie tussen Europese sportorganisaties en steunt de oprichting van holebi-sportverenigingen.

organisatie

THE GAY & LESBIAN INTERNATIONAL SPORT ASSOCIATION

The Gay & Lesbian International Sport Association is een internationale sport- en mensenrechtenorganisatie dat sportclubs, sportverenigingen en sporttornooien wereldwijd faciliteert.

organisatie

ALLIANTIE GELIJKSPELEN

De Alliantie Gelijkspelen streeft naar een sportomgeving waarin iedereen vrijheid en veiligheid ervaart door bewustwording te creëren en de problematiek bespreekbaar te maken.

organisatie

Pride Sports

Pride Sports zet zich in tegen homofobie in de sport in het Verenigd Koninkrijk en wil de toegang tot sport verbeteren voor alle holebi’s over de wereld.

organisatie

Pride in Sport

Pride in Sport wordt gesteund door de Europese Commissie en is een reeks van projecten en acties om discriminatie in sport tegen holebi’s te bestrijden.

organisatie

JOHN BLANKENSTEIN FOUNDATION

Geïnspireerd door de voormalig topscheidsrechter en homo-activist John Blankenstein, zet de Foundation zich in om de lhbt-acceptatie in de georganiseerde sport te verbeteren.

tools

Out! Good practice handbook on fighting homophobia

Het 'Out! Good Practice Handbook on Fighting Homophobia and Empowering LGBT+ Stakeholder in Football' is een publicatie van Football Supporters Europe uit 2020. De KBVB was betrokken bij de opmaak van de publicatie.

tools

Heroes of Football Toolkit

Het Erasmus+ project Heroes of Football wil homofobie in het voetbal aanpakken. De toolkit bevat verschillende video's, richtlijnen en tips om mee aan de slag te gaan. De toolkit is ook in het Nederlands beschikbaar. Er werd ook een app ontwikkeld waarin je zelf ervaart hoe het is om uitgesloten te worden. De app helpt om de drempels waarmee LGBTQI+ sporters te maken krijgen, beter te begrijpen en om de acceptatie te vergroten.

tools

Rapport ‘Genderongelijkheid en heteronormativiteit in de sport’

Ondanks het feit dat er de afgelopen jaren door verschillende actoren in binnen- en buitenland stappen werden gezet, is genderongelijkheid nog steeds een maatschappelijke realiteit, ook in Vlaanderen. Deze uitdaging heeft een impact op alle levensdomeinen. Sport is een van die levensdomeinen en vormt de onderzoekssetting van deze verkennende analyse. Het rapport van ICES rondt af met een beknopte bespreking en drie aanbevelingen voor de Vlaams Minister van Sport en bij uitbreiding de gehele sportsector.

tools

10 praktijkverhalen over sport, gendergelijkheid en seksuele diversiteit

Deze 10 praktijkverhalen over sport, gendergelijkheid en seksuele diversiteit bieden inspiratie, inzichten en concrete tips voor iedereen die betrokken is bij de organisatie en het beleid van sport. Deze praktijkverhalen tonen aan dat gendergelijkheid en seksuele diversiteit in de sport niet zomaar van vandaag op morgen tot stand zal komen maar eerder een continu proces is, van lange adem en van kleine en soms iets grotere stappen. In eerste instantie tonen deze praktijkverhalen aan dat er in de dagdagelijkse praktijk wel degelijk vooruitgang kan worden geboekt zolang gender en seksuele diversiteit in rekening worden genomen.

tools

‘HOLEBI OF HETERO – MAAK ER GEEN SPEL VAN’

Met het actieplan ‘Maak er geen spel van’ wil de Vlaamse Overheid sensibiliseren, nuanceren en de onzichtbaarheid van holebi’s in de sport, in dit geval het voetbal, doorbreken. In het teken van empowerment van holebi’s bestaat dit actieplan uit 10 acties waaronder een campagne die vooral via de sociale media liep en een toolkit met als titel ‘Voetbal vs. Homofobie: 1-0’. Met deze toolkit wordt homofobie in het voetbal getackeld in de bestuurskamer, op het veld en in de tribune.

tools

HANDREIKING LOKAAL ROZE BELEID IN DE SPORT

In 2012 lanceerde het Nederlandse kennis- en adviescentrum voor maatschappelijke ontwikkeling Movisie de ‘Handreiking lokaal roze beleid in de sport’ voor een homovriendelijk sportklimaat in steden en gemeenten. Thema’s die aan bod komen zijn: het sluiten van convenanten, non-discriminatie binnen reguliere sportverenigingen, het aanpakken van spreekkoren, sport in de wijk, het aanstellen van combinatiecommissarissen of het voetballen met regenboogballen.

tools

TOOLKIT ‘HEROES OF FOOTBALL’

Het Europese diversiteitsproject Heroes of Football is een Europees initiatief om ervoor te zorgen dat iedereen die van voetbal houdt of deelneemt aan het spel, onbelemmerd plezier beleeft en daarbij helemaal zichzelf kan zijn, wat ook zijn/haar seksuele voorkeur is. De toolkit helpt voetbalorganisaties, voetbalclubs en hun leden om met het thema holebiseksualiteit binnen de club aan de slag te gaan.

tools

PRIDE IN SPORT ‘GUIDANCE DOCUMENTS’

Het door de Europese Commissie gesubsidieerde 'Pride In Sport' heeft verschillende gidsen opgesteld ter bevordering van de inclusie van holebi’s en ter preventie van geweld en discriminatie. Deze gidsen werden specifiek opgesteld voor bestuursorganen van verschillende sporten: voetbal, basketbal, volleybal en zwemmen. De gidsen bevatten een bespreking van de problematiek, tips om actie te ondernemen en tal van goede voorbeelden.

tools

Homophobia in Sport Toolkit

De Australische organisatie Play By The Rules maakte een toolkit over homofobie in de sport. Daarin worden enkele scenario’s voorgelegd en de mogelijke reacties die vaak uit onwetendheid verzanden in stereotypen en mythes. Je vind er verschillende tips in terug om homofobie aan te pakken.

voorbeeld

Index of Top Policies and Practices

De 'Index of Top Policies and Practices' werd opgemaakt in het kader van het Erasmus+ EQUIP project en verzamelt goede praktijken in de sport gelinkt aan de thema's gender, seksuele oriëntatie, G-sport, socio-economische status en racisme en etnisch-culturele discriminatie. De goede praktijken zijn divers en gaan over participatie, representatie in het bestuur, coaching... Het gaat zowel over bewustmakingscampagnes, workshops als toolkits en sportinitiatieven.

voorbeeld

OneLove campagne

Met de OneLove campagne droeg het Nederlandse voetbal in 2020 de boodschap uit dat discriminatie geen plaats heeft in het voetbal. De campagne is één van de twintig onderdelen van het actieplan 'Ons voetbal is van iedereen' om racisme en discriminatie in het voetbal aan te pakken.

voorbeeld

Come Together

In 2021 lanceerden de KBVB, Voetbal Vlaanderen en ACFF het actieplan Come Together. Aan de hand van verschillende acties willen ze discriminatie, racisme, homofobie en andere vormen van ongelijkheid uit de wereld helpen.

voorbeeld

Verhalen Out for the Win

Out for the Win zet zich in om holebi, transgender, queer en intersekse personen in de sport te normaliseren en jonge sporters de kracht geven zich goed te voelen in hun eigen vel. Op de website verzamelt Out for the Win verhalen van LGBTIQ+ sporters.

voorbeeld

Campagne Sports4Every1

Verschillende topsporters schaarden zich in mei 2014 achter de nieuwe campagne van Gelijke Kansen in Vlaanderen en çavaria, getiteld ‘Sports4Every1’. Het doel is het taboe rond holebiseksualiteit te doorbreken in de sport en diversiteit te verwelkomen, want ‘iedereen wint erbij’.

voorbeeld

Football v Homophobia

Football v Homophobia is een internationaal initiatief van Pride Sports. Op de website vind je wat je met je club (van het laagste tot het hoogste niveau) en als fan kan doen tegen homofobie in het voetbal.

voorbeeld

Tentoonstelling ‘Against the rules’

Om de taboesfeer rond holebi’s in de sport te doorbreken, ontwikkelde de European Gay & Lesbian Sport Federation’ de mobiele tentoonstelling ‘Against the rules’. De tentoonstelling wil in de vorm van 37 banners het vooroordeel wegwerken dat sport en homoseksualiteit niet samen gaan. De focus ligt op de discriminatie van seksuele minderheden in sport, een introductie over verschillende holebi-organisaties die betrokken zijn in de sportwereld en een overzicht van holebi topsporters.

voorbeeld

The Justin Campaign

The Justin Campaign werd in 2008 opgericht als herinnering aan de tragische zelfmoord van Justin Fashanu 10 jaar eerder. Fashanu staat bekend als de eerste voetballer die er openlijk voor uitkwam homo te zijn. De campagne wil bewustwording creëren rond homofobie in het amateurvoetbal en het profvoetbal. The Justin Campaign wil vooral stereotypen en misverstanden rond holebi’s uit de wereld bannen en werken aan een toekomst waarin holebi’s in het voetbal algemeen aanvaard worden.

Ontdek onze tools

Benieuwd welke tools we zelf allemaal ontwikkelen?